Zastosowanie kodów kreskowych oraz kodów QR w optymalizacji procesów

Wszechobecne kody kreskowe

Czy współczesny handel mógłby istnieć bez kodów kreskowych? Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której kasjerka ręcznie wprowadza nazwy i ceny produktów na kasie. Trwałoby to absurdalnie długo i powodowało mnóstwo błędów. Na szczęście te małe obrazki z pionowymi kreskami możemy odnaleźć niemal na każdym produkcie dostępnym w sklepie. Służą one do identyfikacji produktów i usprawniają procesy produkcji oraz transportu towarów.

Na czym polega fenomen?

Kod kreskowy jest swego rodzaju graficznym identyfikatorem, który pozwala na szybkie otrzymanie potrzebnych danych. Mając dostęp do czytnika kodów i odpowiedniej bazy danych, użytkownik może odczytać pełne dane produktu. Dzięki sprytnemu zastosowaniu kontrastujących kresek na jednolitym tle, skaner szybko i bezbłędnie tłumaczy je na uporządkowaną sekwencję cyfr, którą komputer jest w stanie przetworzyć.

Początki zastosowań w biznesie

Co zawiera kod kreskowy?

Kod paskowy to graficzny zapis znaków, w postaci kombinacji jasnych i ciemnych elementów (pasków-kresek o różnej grubości) według zasad symboliki danego typu kodu. Jest to zapis jednowymiarowy. Każdy kod ma postać zestawu cyfr, które, w zależności od położenia, oznaczają kraj wyprodukowania,  producenta, numer produktu. W kodzie zawarta jest też cyfra kontrolna, dzięki której wiadomo, czy kod został odczytany prawidłowo. Istnieje szereg różnych odmian takich kodów. Najczęściej stosowane typy to EAN-8 i EAN-13 oraz ich odpowiedniki UPC-E i UPC-A.

Historia powstania QR (z ang. Quick Response Code)

Okazuje się, że kody kreskowe mają swoje ograniczenia. Po pierwsze, nie ma możliwości zapisania kodem kreskowym np. linku do strony internetowej lub treści akcji marketingowej. Po drugie, sam kod nie jest unikalny i często wymaga dodatkowego źródła danych, które posłuży do odpowiedniej interpretacji. Z pomocą przychodzą kody dwuwymiarowe (2D), których najbardziej popularnych reprezentantem jest kod QR.

Pierwszy kod QR powstał w Japonii. Firma Denso-Wave, produkująca coraz to większą ilość części samochodowych, napotkała na problem związany ze śledzeniem wyprodukowanych elementów. W związku z tym zespół inżynierów stworzył rozwiązanie, które stanowiło rozwiązanie tej kwestii. Ten wynalazek okazał się hitem, ponieważ umożliwił wykonywanie różnych zadań o wiele szybciej i dokładniej. Wkrótce rozpowszechnił się na całym świecie. W 2014 roku jego twórcy zostali nagrodzeni przez Europejski Urząd Patentowy prestiżową Nagrodą Europejskiego Wynalazcy.

Jak zbudowany jest kod QR?

Jest to uporządkowany kwadrat składający się kilku charakterystycznych elementów:

• z trzech wzorów pozycji (ciemny kwadrat otoczony jasną ramką, która jest otoczona ciemną ramką), znajdujących się w narożnikach kodu.
• dwóch wzorów synchronizacji (linie łączące wzory pozycji) zawierających naprzemiennie ciemne i jasne kropki
• co najmniej jednego wzoru osiowego (ciemna kropka otoczona jasną i ciemną ramką).
• danych zapisanych w postaci ciemnych kropek pomiędzy jasnymi kropkami.

Dzięki takim elementom czytniki kodów bardzo szybko są w stanie odczytać zakodowaną zawartość. Kody mogą różnić się wielkością w zależności od ilości informacji, które chcemy zapisać (istnieje 40 różnych dopuszczalnych wielkości zgodnych ze standardem ISO/IEC18004). Kod QR pozwala zapisać nieco ponad 7 tysięcy znaków numerycznych albo ponad 4 tysiące znaków alfanumerycznych.

Wszechstronność zastosowań

Z tego rodzaju kodem możemy spotkać się w wielu miejscach, np. na wizytówce, przelewie bankowym,  ulotce ze zniżkami, bilecie lotniczym, rowerze miejskim udostępnionym do wypożyczania, na przystanku, urządzeniach elektronicznych itd. W zasadzie możemy go odnaleźć wszędzie, bo można zapisać w nim wiele informacji, a jego unikalność sprawia, że każdy z nas może go odczytać za pomocą swojego smartfona.

Chińska firma Tescend wykorzystała kod QR do dodawania znajomych (w aplikacji WeChat) oraz dokonywania płatności w serwisie Alibaba (znana jako Alipay).

Dalszy rozwój kodów 2D

Od momentu pojawienia się pierwszych kodów QR powstało wiele innych kodów zaliczanych do grupy dwuwymiarowych. Oto kilka z nich:

Powstało też wiele odmian kodu QR. Oprócz popularnej wersji 1 i 2, powstał jeszcze:

• Micro QR – mniejsza wersja standardowego kodu QR (stosowana tylko dla małych zawartości),
• iQR – udoskonalona wersja kodu QR (mniejsza i z lepszym współczynnikiem odzyskiwania w przypadku fragmentu kodu)
• SQRC – zawierający dwie informacje (publiczną i poufną), gdzie poufna wymaga użycia klucza prywatnego (załadowanego do skanera),
• Frame QR – z możliwością zmiany koloru oraz dodania dowolnego kształtu w centralnym miejscu w kodzie np. kwadratu czy trójkąta.

Kody w Neuli

W ubiegłym roku wprowadziliśmy do Neuli, naszej platformy typu iBPMS, obsługę kodów kreskowych (warianty EAN oraz UPC) i większości znanych kodów 2D w Neuli (m.in. QR, Aztec, DataMatrix). Dzięki temu mogliśmy, w aplikacji wspierającej obieg projektu umowy, na ostatecznej wersji kontraktu umieścić „cyfrową pieczątkę” – indywidualnie wygenerowany kod QR. Wskazuje on źródło pochodzenia (jednostkę organizacyjną), umożliwia łatwy i szybki dostęp do historii wersji umowy oraz przegląd całego procesu negocjacji z klientem.